De relatie tussen rugklachten en slapen? Hoe zit dit nu precies?

De relatie tussen (chronische) lage rugklachten en slaap lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. De zoektocht naar of rugklachten de slaapkwaliteit verminderen of een verminderde slaapkwaliteit juist rugklachten veroorzaken is een interessante kwestie. Tevens is het interessant om te beoordelen welke rol het houdings- en bewegingsapparaat speelt in lage rugklachten ‘s nachts. Lage rugklachten kunnen dus vanuit verschillende invalshoeken  worden bekeken en onderzocht.

In het verleden is onderzoek gedaan naar de invloed van rugklachten op een vermindering  in slaapkwaliteit van mensen. Veel gebruikte meetinstrumenten in onderzoek zijn activity trackers, polysomnografie en vragenlijsten als de PSQI en Groninger Sleep Quality Questionnaire.

Verminderde slaapkwaliteit als gevolg van rugklachten

Vanuit de praktijk blijkt dat patiënten met lage rugpijn meer moeite hebben met slapen. Dit uit zich meestal in niet goed door kunnen slapen en te vroeg wakker worden met pijnklachten. Uit onderzoek blijkt een associatie te zijn tussen lage rugpijn en een verminderde slaapkwaliteit op basis van de vragenlijsten.¹ Een studie toont aan dat patiënten met chronische lage rugpijn significant langer de tijd nodig hebben om in slaap te vallen dan de controle groep.² Daarnaast vertonen deze patiënten bij het ontstaan van deze rugklachten een vermindering van 55% in de slaapkwaliteit.³ Deze bevindingen indiceren dat er een link is tussen een verslechtering in slaapkwaliteit als gevolg van rugklachten. Maar op welke manieren kun je de kwaliteit van slaap bij mensen in kaart brengen?

Activity trackers

Activity trackers kunnen interessant zijn om onderzoek te doen naar de relatie tussen rugpijn en slaapkwaliteit. Een studie toont een significant verhoogde activiteit en verminderde slaapduur bij lage rugpijn patienten.¹ De meeste onderzoeken zijn gedaan in slaap laboratoria, onderzoekers geven aan dat het niet wordt uitgesloten dat deze metingen andere resultaten geven in de thuissituatie.⁴
Bij SlaapFysio krijgen wij middels de SlaapID-sensor inzicht in het slaapgedrag (slaaphouding, slaapbeweging, slaapklimaat en slaapritme) van de persoon in de thuissituatie. De belasting van de lage rug ’s nachts is namelijk ook te wijten aan de verschillende slaaphoudingen die iemand kan aannemen. 

• 

• 

De invloed van een slaaphouding op lage rugklachten

Tijdens de slaap worden verschillende slaaphoudingen aangenomen. Over het algemeen hebben wij een voorkeurshouding, maar dikwijls nemen mensen een slaaphouding aan die belastend is voor de lage rug. Uit de praktijk blijkt dat mensen meestal wakker tussen 03:00-06:00 met lage rugklachten. Dit komt omdat onze hersenen tijdens slaap een hogere prikkeldrempel hebben dan overdag. Het is gebruikelijk dat mensen tijdens lichte slaap of een ontwaking pijnklachten ervaren. SlaapID geeft ons de mogelijkheid een beoordeling te maken in welke houdingen er geslapen zijn en of de rugklachten hierdoor verergeren of zelfs ontstaan. Uit de SlaapID-database blijkt dat er 38% van de tijd in belastende houdingen wordt geslapen. De meest belastende slaaphoudingen zijn de tussenhoudingen (zie video 1) en de buikligging (zie afbeelding 2) voor lage rugklachten.

De invloed van slaapkwaliteit op de intensiteit van lage rugklachten

Uit onderzoek^5,6 blijkt dat de slaapkwaliteit invloed heeft op de intensiteit van lage rugklachten en nekklachten overdag. Bij parameters van een verlaagde slaap efficiëntie, te vroeg wakker worden en moeite hebben in slaap te vallen is het gevolg dat de dag erop meer klachten worden ervaren. Er is verder onderzoek nodig om te beoordelen of behandeling van slaapkwaliteit ook daadwerkelijk de intensiteit van nekklachten verminderd.

Vragen over rugklachten in relatie tot slapen? Gebruik de chat of mail naar info@slaapfysio.nl

Referenties

¹Bulthuis Y, Vollenbrock-Hutten M, Hermens H, et al. Psychological distress, disturbed sleep and physical activity during the night in chronic low-back pain patients. J Back Musculoskelet Rehabil. 2004;17:69–76. 

²Atkinson JH, Ancoli-Israel S, Slater MA, et al. Subjective sleep disturbance in chronic back pain. Clin J Pain. 1988;4:225–232.

³Marin R, Cyhan T, Miklos W. Sleep disturbance in patients with chronic low back pain. Am J Phys Med Rehabil. 2006;85:430–435

⁴Alseedi et al. (2014) Assessing Sleep Disturbance in Low Back Pain: The Validity of Portable Instruments. Plos One.

⁵ https://inspanje.nl/zorg-welzijn/10029/spaans-onderzoek-legt-verband-tussen-slaapkwaliteit-en-pijn/

⁶ Alsaadi SM et al. (2014) The bidirectional relationship between pain intensity and sleep disturbance/quality in patients with low back pain. The Clinical journal of pain. 2014 Sep 1;30(9):755-65. Viewed 12th December 2019.